Do odklejenia siatkówki dochodzi, gdy dochodzi do oddzielenia siatkówki neurosensorycznej (wewnętrznej warstwy siatkówki) od nabłonka barwnikowego (zewnętrznej warstwy siatkówki) w wyniku nagromadzenia się płynu pomiędzy nimi. W rezultacie część płynu szklistego oka odkłada się między oderwaną siatkówką a naczyniówką, uniemożliwiając prawidłowe ułożenie siatkówki. Pierwszym i głównym objawem jest niewyraźne widzenie.

I chociaż choroba ta dotyczy zarówno kobiet, jak i mężczyzn, częściej występuje u mężczyzn w wieku 50-70 lat, a także u osób z krótkowzrocznością. Nieleczone odklejenie siatkówki prowadzi w końcu do całkowitej utraty funkcji oka (ślepoty) i wymaga natychmiastowej interwencji. Dlatego też istotne jest wczesne rozpoznanie i leczenie tej choroby.

Dlaczego siatkówka się odkleja?

Siatkówka jest przezroczystą tkanką, która pokrywa tylną część oka. Promienie świetlne wpadające do oka są skupiane przez rogówkę i soczewkę na obrazach tworzących się na siatkówce.

Najczęstszym typem odklejenia siatkówki jest rozdarcie lub przedziurawienie siatkówki. Powoduje to oddzielenie się siatkówki od tkanek pod nią leżących, co można porównać z pęcherzykiem powietrza pod papierem dekoracyjnym. Z oka mogą wyciekać płyny. Prawie zawsze jest to spowodowane schorzeniem zwanym tylnym odłączeniem ciała szklistego. Przyczyną może być również uraz lub bardzo silna krótkowzroczność. Ryzyko zwiększa również występowanie tej choroby w rodzinie.

Innym rodzajem odklejenia siatkówki jest odwarstwienie trakcyjne. Ten typ występuje u osób z cukrzycą, która w żaden sposób nie jest kontrolowana, po zabiegach chirurgicznych na siatkówce lub z długotrwałym (przewlekłym) stanem zapalnym.

Jakie są objawy odklejenia siatkówki?

Objawy odklejenia siatkówki zależą od stopnia zaawansowania odklejenia, ale niektóre z nich mogą obejmować następujące symptomy:

– czarne pływające ciała, plamki lub „pływaki” (miodopsje),

– świetlne błyski,

– widzenie faliste lub wodniste,

– ciemny cień w jakimś obszarze widzenia,

– niewyraźne widzenie centralne,

– szybka utrata wzroku,

– całkowita utrata wzroku w jednym oku.

W większości przypadków czarne pływające plamki lub plamki i błyski światła nie wskazują na poważny problem i są stosunkowo powszechne u osób w średnim i starszym wieku. Konieczne jest jednak, aby pacjent udał się na do lekarza okulisty w celu przeprowadzenia badania okulistycznego, aby sprawdzić, czy w siatkówce nie ma łez. Zaleca się jak najszybsze wykonanie tego badania, ponieważ świeże przedarcia siatkówki można skutecznie wyleczyć za pomocą terapii laserowej, zanim doprowadzą do odklejenia siatkówki.

Niektóre odklejenia siatkówki mogą pojawić się bez obecności pływających ciał lub błysków światła. W takim przypadku pacjenci mogą zauważyć faliste lub wodniste widzenie albo ciemne cienie w niektórych obszarach widzenia. Dopiero później dochodzi do niewyraźnego widzenia centralnego i znacznej utraty wzroku.

Niektóre rzadkie odklejenia siatkówki mogą rozwijać się bardzo szybko. W takim przypadku pacjent doświadcza całkowitej utraty wzroku w jednym oku. Szybka utrata wzroku może być również spowodowana krwawieniem do ciała szklistego, które może wystąpić jednocześnie, jeśli rozdarcie spowoduje pęknięcie naczynia siatkówki.

Leczenie odklejenia siatkówki

Do najczęściej stosowanych technik leczenia tego schorzenia należą: fotokoagulacja laserowa, podwiązanie twardówki, witrektomia, krioterapia, pneumatyczna retinopeksja i drenaż płynu podsiatkówkowego.

– Fotokoagulacja laserowa. Celem tej techniki jest wyleczenie i uszczelnienie siatkówki do naczyniówki poprzez wykonanie pewnych kontrolowanych oparzeń wokół rozdartego obszaru.

– Podwiązanie twardówki. Celem tego zabiegu jest założenie opaski lub pierścienia wokół twardówki, czyli najbardziej zewnętrznej warstwy ściany oka po to, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się odwarstwienia.

– Witrektomia. Zabieg ten polega na usunięciu ciała szklistego, które znajduje się między wewnętrzną powierzchnią siatkówki a krystaliczną soczewką.

– Krioterapia. Podobnie jak w przypadku techniki fotokoagulacji laserowej, celem jest zagojenie rozdartego obszaru. W tym przypadku gojenie uzyskuje się za pomocą krioprobówki, która zamraża tkankę.

– Pneumatyczna retinopeksja. Wstrzykując pęcherzyk gazu do wnętrza oka, wywiera się nacisk na oderwany obszar siatkówki, co sprzyja gojeniu. Technika ta pomaga również zapobiegać rozszerzaniu się rozdarcia.

– Drenaż płynu podsiatkówkowego. Aby ułatwić gojenie, usuwa się płyn nagromadzony w odwarstwieniu siatkówki.