Jaskra i zaćma to dwa schorzenia oczu występujące zazwyczaj wraz z wiekiem. Obydwie są bardzo poważne i mogą doprowadzić nawet do ślepoty jeżeli nie podejmiemy właściwego leczenia. Wiele osób zadaje sobie pytanie jaki jest pomiędzy nimi związek oraz jakie są możliwości leczenia jeżeli chorujemy na obydwa schorzenia, więc postanowiliśmy odpowiedzieć na te pytania.

Jaskra a zaćma

Zaćma to zmętnienie soczewki oka, które ostatecznie powoduje poważne trudności w widzeniu i prowadzi do upośledzenia w wykonywaniu codziennych czynności, chociażby takich jak prowadzenie pojazdów. Ta choroba jest główną przyczyną ślepoty na całym świecie, ale jest to stan odwracalny. Możemy praktycznie całkowicie wyleczyć zaćmę wykonują odpowiednią operację.

Jaskra jest jedną z głównych przyczyn nieodwracalnej ślepoty na świecie. Podczas jaskry, neurony, które budują nerw wzrokowy, są uszkodzone a leczenie polega na obniżeniu ciśnienia w oku za pomocą leków, zabiegów laserowych bądź chirurgicznych.

Zaćma nie jest bezpośrednią przyczyną jaskry jednak istnieją pewne rzadkie sytuacje, w których zaćma powoduje podwyższone ciśnienie w oku i prowadzi do uszkodzenia nerwu wzrokowego. Co więcej zaćma może się przyczynić do zamknięcia pierwotnego kąta, w którym kąt drenażu oka jest węższy niż zwykłe. Wynika to stąd, że soczewka u chorych na zaćmę staje się mętna i grubsza, co zwęża kąt drenażu. W związku z tym, badanie EAGLE wykazało, że usunięcie zaćmy dla niektórych pacjentów z pierwotnym zamknięciem kąta i jaskrą pierwotnego zamknięcia kątowego ma sens, jako część planu leczenia jaskry.

Sama jaskra nie powoduje zaćmy, chociaż istnieją pewne sytuacje, gdzie może ona doprowadzić do zaostrzeń. Na przykład wiadomo, że operacje jaskry, takie jak trabekulektomia czy drenaż, przyśpieszają tempo powstawania zaćmy. Czasami ta sama przyczyna wywołuje zarówno zaćmę, jak i jaskrę. Na przykład steroidy stosowane w leczeniu stanów zapalnych mogą powodować jaskrę indukowaną steroidami i powstawanie zaćmy steroidowej.

jaskra a zaćma

Czy zaćmę i jaskrę można leczyć w tym samym czasie?

Trabekulektomia i zabiegi kaniulowe mogą być wykonywane równocześnie z operacją zaćmy lub jako samodzielna operacja. Zwykle jest to określane na podstawie sytuacji pacjenta i preferencji chirurga, chociaż w przypadku trabekulektomii wskaźniki powodzenia są na ogół poprawiane poprzez wykonywanie operacji oddzielnie od operacji zaćmy.

Nowsze, minimalnie inwazyjne operacje jaskry są zatwierdzone do użytku w połączeniu z zabiegiem usunięcia zaćmy. Jedną z zalet procedur tego typu jest to, że można je wykonywać za pomocą tego samego małego nacięcia, które wykorzystuje się do wycięcia zmętniałej soczewki i wszczepienia implantu, by wyleczyć zaćmę. Na ogół wiąże się to z mniejszym ryzykiem niż trabekulektomia i zabiegi chirurgiczne z rurami zastawkowymi. Wadą takiego rozwiązania jest jednak to, że minimalnie inwazyjne operacje jaskry nie obniżają ciśnienia w oku tak dobrze jak trabekulektomia lub chirurgia drenażu jaskry.

Bez względu na to jaka jest strategia leczenia tych chorób, ważne jest aby pamiętać, że leczenie jaskry powinno być traktowane priorytetowo. Pamiętajmy przez cały czas, że utrata wzroku w wyniku jaskry jest nieodwracalna, natomiast ślepota w wyniku zaćmy może być cofnięta. Z tego powodu przełożenie planowanej operacji usunięcia zaćmy zazwyczaj nie jest szkodliwe.

Jedną z sytuacji, w których opóźnienie leczenia jest mniej wskazane to przypadek, gdy pacjent prócz zaćmy cierpi na zespół rzekomego złuszczania. W takiej sytuacji więzadełka soczewki oraz miejsca ich połączeń są niestabilne i powodują podwyższone ryzyko oderwania obwódki rzęskowej podczas operacyjnego zabiegu usunięcia zaćmy. Wtedy soczewka z czasem staje się coraz gęstsza i trudniejsza do usunięcia, więc nie powinniśmy odkładać operacji.

Jak widać jaskra i zaćma to odmienne choroby, jednak ze względu na to, że zazwyczaj występują u osób starszych zdarza się, że pacjenci cierpią na obydwie. W takich sytuacjach nie ma przeszkód, by leczyć obydwa schorzenia, ale musimy wraz z lekarzem opracować indywidualny plan dopasowany do naszego stanu zdrowia.