Chirurgiczne leczenie otyłości, będące integralną częścią stosunkowo świeżego odłamu medycyny – chirurgii metabolicznej, to dziś jeden z najskuteczniejszych sposobów radzenia sobie z rozległą nadwagą pacjentów. Jako że otyłość stanowi jeden z największych problemów zdrowotnych współczesnego świata, a tradycyjne metody jej leczenia nie zawsze się sprawdzają, konieczność wykorzystywania metod chirurgicznych właściwie nie dziwi. Szczęśliwie dla pacjentów, nowoczesna medycyna pozwala na przeprowadzanie tego typu operacji w stosunkowo łatwy, mało inwazyjny sposób – metodą laparoskopową. Na czym polega takie leczenie otyłości i na jakie koszty zabiegu należy się nastawić?
Chirurgia metaboliczna – możliwości nowoczesnej medycyny
Chirurgiczne leczenie otyłości to czasami jedyna szansa dla tych, których organizm nie reaguje na tradycyjne formy odchudzania i wciąż wraca do swojej wagi wyjściowej. Dzięki możliwościom współczesnej medycyny w zakresie chirurgii metabolicznej, lekarze dają dziś nadzieję na szybką redukcję masy ciała nawet w przypadku bardzo dużej nadwagi. Przy niewielkim ryzyku operacyjnym, zapewnionym między innymi dzięki wykorzystaniu mało inwazyjnej laparoskopii, i wysokiej skuteczności zabiegów potwierdzonej licznymi przykładami z życia, wielu pacjentów zmagających się z otyłością i często połączoną z nią cukrzycą zyskało szansę na nowe, lepsze życie.
Nowoczesna chirurgia metaboliczna to przede wszystkim operacje polegające na zmniejszaniu pojemności żołądka za pomocą tak zwanego by-passa żołądkowego lub rękawowej resekcji żołądka. Ich ogólnym celem jest zmniejszenie poczucia głodu, spowodowanie szybkiego odczuwania sytości,zmniejszenia ilości przyjmowanych pokarmów oraz wyłączenia z działania części żołądka odpowiedzialnej za produkcję hormonu, greliny, odpowiedzialnego za poczucie głodu. Operacje bariatryczne są jednak często stosowane również jako sposób leczenia cukrzycy wynikającej z otyłości. [1]
Całkowita zmiana aktywności przewodu pokarmowego i wynikająca z ograniczenia przyjmowanych pokarmów redukcja przyjmowanych kalorii sprawiają, że organizm coraz lepiej radzi sobie z metabolizmem glukozy. Jej poziom ulega po operacji nagłemu obniżeniu i wyrównaniu, a tkanki potrzebują mniejszych dawek insuliny, możliwych do samodzielnego wyprodukowania przez organizm. Ostatecznie objawy cukrzycy i postęp choroby zostają zahamowane w większości leczonych w ten sposób przypadków.
Na czym polega leczenie otyłości metodą laparoskopową?
Generalnie wyróżnia się dwie podstawowe metody leczenia otyłości poprzez laparoskopię, a więc wspomniany wcześniej by-pass żołądkowy oraz rękawową resekcję żołądka. Obie metody opierają się o zupełnie inny proces, choć ostatecznie dążą do tego samego rezultatu.
By-pass żołądka to proces, w którym w górnej części narządu tworzony jest niewielki zbiornik (tzw. kieszonka, z angielskiego pouch), który następnie łączony jest bezpośrednio z dalszym odcinkiem jelita cienkiego. Pojemność zbiornika nie przekracza zwykle 30 ml, co znacząco ogranicza objętość przyjmowanych posiłków i płynów. Co więcej, w przypadku by-passu, enzymy trawiące zaczynają działać dopiero w końcowym odcinku jelita cienkiego, dzięki czemu wchłanianie kalorii ze spożywanych posiłków jest znacznie niższe.
Utrata masy ciała spowodowanej wykonaniem by-passu może być naprawdę znacząca – szacuje się, że możliwe jest zrzucenie nawet 65-85% wagi w pierwszym roku po zabiegu. Warto zaznaczyć, że choć operacja brzmi jak bardzo poważny i inwazyjny proces, dzięki postawieniu na metodę laparoskopową, ryzyko powikłań pooperacyjnych jest tu stosunkowo niewielkie i zdecydowanie mniejsze, niż w przypadku operacji tradycyjnych. By-passy żołądkowe są zwykle proponowane osobom otyłym, z BMI poniżej 50 i cukrzycą wymagającą przyjmowania dużych dawek insuliny.
Jeśli chodzi o metodę drugą, z angielskiego określaną jako gastric sleeve, cieszy się ona znacznie większą popularnością i powodzeniem. Z założenia rękawowa resekcja żołądka polega na wycięciu jego znacznej części i pozostawieniu w organizmie około 30% wyjściowej pojemności żołądka, gotowej pomieścić od 100 do 150 ml pokarmu. Zabieg ten również wykonuje się metodą laparoskopową, dzięki czemu ryzyko związane z operacją jest mocno obniżone i opanowane.
Zmniejszony w ten sposób żołądek nie produkuje już greliny, odpowiedzialnej za poczucie łaknienia, a więc rzadziej dopomina się o kolejne dawki pokarmu. W rezultacie pacjenci mogą stracić nawet 60% nadmiernej masy ciała, a jednocześnie są przestawiani na bardzo ograniczoną dietę, która pozwala zachować prawidłową wagę ciała. Resekcja jest dziś pierwszym wyborem chirurgów zajmujących się leczeniem otyłości, gdyż w większości przypadków jest po prostu skuteczna i mniej inwazyjna.
Operacja wykonania rękawowej resekcji żołądka jest zabiegiem refundowanym przez NFZ, choć oczywiście pacjenci mają również możliwość wykonania jej w klinikach prywatnych. Koszt takiego zabiegu waha się zwykle od 10 do 20 tysięcy złotych, a w przypadku by-passu, może sięgać nawet 25 tysięcy złotych. Nie są to z pewnością zabiegi tanie, ale dla wielu pacjentów stanowią jedyną szansę na życie bez otyłości.
[1] Źródło: https://www.kcmclinic.pl/pl/dla-pacjentow/oferta/chirurgia-laparoskopowa-i-leczenie-otylosci-3d,128.htm
