Przed skorzystaniem z konkretnego zabiegu terapeutycznego u fizjoterapeuty, można się spotkać ze specjalnym badaniem, które ma zdiagnozować zakres potencjalnie możliwych do wykonania ruchów oraz ich ograniczeń przez pacjenta.
Jest to cenna informacja zwrotna o stanie zdrowia, możliwym występowaniu blokad stawowych, potencjalnych przeciążeniach oraz stanach zapalnych. W jaki sposób przebiega takie badanie?
Diagnostyka u fizjoterapeuty
Dobry fizjoterapeuta zanim przystąpi do leczenia, powinien podjąć się szczegółowego zbadania pacjenta. Wiedza fizjoterapeuty dotyka różnych sfer życiowych, dlatego proces rzetelnie przeprowadzonej diagnostyki może się wydawać długi, ale jest niezbędny. Grzegorz Tokarczyk z wrocławskiej firmy Global Therapy podczas konsultacji przeprowadza badanie zakresu ruchomości oraz siły mięśni, sprawdza stan jamy brzusznej pacjenta, ponieważ napięcie mięśniowe narządów wewnętrznych ma wpływ na pracę całego kręgosłupa.
Szczegółowo analizuje wyniki z badań radiologicznych. Celem jest postawienie jak najdokładniejszej diagnozy oraz ustalenie najbardziej problematycznego obszaru w ciele, który wymaga odpowiedniego programu terapeutycznego.
Testy funkcjonalne
Podczas prowadzonej konsultacji można się spodziewać wykonania kilku specjalistycznych testów, ustalających stan pracy mięśni. Każdy staw odpowiada za konkretną funkcję i zakres wykonywanego ruchu. Pierwszy test ścienny, zwany testem Degi, ustala istniejące ograniczenia nieruchomości w obrębie stawu ramienno-barkowego. Pacjent podnosi do góry ramiona i stara się, nie odrywając pleców od ściany, dotknąć dłońmi jej powierzchni.
Za pomiar ruchomości odcinka piersiowego odpowiada test Otto-Wurma. Polega na wykonaniu maksymalnego skłonu tułowia w przód, do zaznaczonego punktu na ziemi, przy zachowaniu wyprostowanych kolan. Uzyskany wynik informuje o zakresie przykurczu mięśni przykręgosłupowych. Podobny w wykonaniu jest test Thomayera, w którym tym razem bada się odległość palców dłoni od podłogi. W ten sposób określa się zakres ruchomości stawu biodrowego. Przy pomiarze w odcinku lędźwiowym kręgosłupa wykonuje się test Schobera.
Fizjoterapeuta oznacza punkt w odległości 10 centymetrów od struktury wyrostka kolczystego. Następnie pacjent wykonuje odpowiednio maksymalny skłon do przodu oraz do tyłu. Zakres możliwości wydłużenia oraz skrócenia odległości między zaznaczonymi punktami na kręgosłupie będzie świadczył o napięciu mięśni przykręgosłupowych. W ten sposób można zdiagnozować zwyrodnienia w postaci zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa. Natomiast test Patricka służy ocenie w jakim stanie jest staw biodrowy, czy nie doszło do jego zablokowania.
Wywiad fizjoterapeuty z pacjentem pozwoli dobrać najlepsze techniki programu leczenia.
W pozycji leżącej odwodzi się zgiętą w kolanie i stawie biodrowym nogę, stopą opartą o drugą, wyprostowaną nogę na wysokości podudzia. Możliwy zakres pogłębienia przynosi cenne informacje o istnieniu ewentualnego zblokowania stawu krzyżowo-biodrowego. W przypadku wykrycia przykurczu zgięciowego w stawie biodrowym, wykonuje się test Thomasa. Jeżeli wynik wyszedł dodatni, wykonuje się jeszcze jeden, weryfikujący rezultat, za pomocą testu Jandy.
Również bardzo ważne są mięśnie stabilizujące prawidłową postawę ciała. Za ich badanie odpowiadają testy Trendelenburga oraz Matthiassa. Polegają między innymi na utrzymaniu uniesionych ramion oraz prostej postawy ciała w ciągu 30 sekund. Jakiekolwiek odchylenie, pojawiająca się kifoza piersiowa albo lordoza lędźwiowa, świadczą o osłabieniu mięśni posturalnych.
Interpretacja oraz podjęta terapia
Na podstawie szeregu wykonanych badań klinicznych, fizjoterapeuta zyskuje bezcenną wiedzę o stanie organizmu pacjenta. Potrafi teraz dobrać odpowiedni rodzaj masażu, aby rozluźnić zblokowane stawy oraz istniejące przykurcze. W przypadku obniżonego napięcia, zleci ćwiczenia wzmacniające odpowiednie partie mięśni ciała. Celem jest przywrócenie homeostazy całego organizmu, która gwarantuje odzyskanie dobrego samopoczucia. W zdrowym ciele, zdrowy duch.
